Despois de varios anos de rutas de un día, queriamos probar facendo noite fóra. A ocasión chegou coa degoxada Ruta do Val do Silencio, aló polo Bierzo, o sábado 27 e domingo 28, xusto no cambio de hora de Outubro.
Saíndo
cedo de Lalín, parando ao pan en Antas e ao café en Ponferrada, despois de
deixar ceibos a Antonio e Francisco, trece expedicionarios penetramos pola
intricada estrada que segue o curso do río Oza e, para iniciar a denominada Ruta
Circular da Tebaida Berciana, chegamos a Montes de Valdueza (930 m de altitude).
Nesta aldea decadente, con ruinoso mosteiro de San Pedro de Montes (s.IX) que
non puidemos visitar por estar en longa fase de rehabiliación, collemos camiño de
ascenso entre soutos ata chegar ao Castro Rupiano (1.090 m), antigo asentamento
ástur e romano coa lenda da Sierpe da que
san Fructuoso liberou aos poboadores do val. Entre vizosa vexetación, e seguindo un canal
romano que leva auga ás Médulas, cruzamos o agreste regato de Pico Tuerto, ao
lado da paraxe das Furnias. Ascenso duro polas abas de Chano Collado e parada
de repostaxe co Val do Silencio aos pés. A seguir, sempre cun marco de alta
montaña, gozamos da cromática vista de Peñalba de Santiago e arredores, xunto
coas impresionantes moles rochosas do Pico Cueto e o Pico da Cruz, os dous por
riba dos 2000 metros. Axiña baixamos pola carballeira da Torrecilla e polos
prados de San Andrés, pasamos o regato do Silencio e desviámonos para visitar a
concorrida cova de San Genadio, na que o relixioso se recolleu alá polo século
X e Manolo Busto se atreveu co agasallo dun apropiado gregoriano. Volvemos sobre os
nosos pasos e, despois do regato da Friguera, entramos en Peñalba de Santiago, xa
a 1105 m de altitude.
O
pobo medieval, con igrexa mozárabe na que San Genadio fundou o mosteiro de Peñalba,
mereceu a nosa atención por ser unha excepcional
mostra de rehabilitación da arquitectura tradicional, con fachadas en pedra,
balcóns de madeira e teitos de lousa, ademais de rúas empedradas e recunchos sen
desperdicio e magnificamente recuperados. Pero faltaba a vida de aldea, os rapaces
xogando, as angueiras das xentes... Se quitas aos turistas ocasionais que, coma
nós, visitan ou xantan nas súas tascas, o abandono destas marabillas do rural non fai
outra que entristecer.
Pola
tarde, xa con présa, tomamos a senda antiga que pasa pola paraxe da Previsa e
as ruínas das cabanas da Ermida dos Currais de San Mateo, para baixar longo e
tendido por unha parte de monte arrasada polo lume, ese andazo, ata a Ferraría de Montes do río Oza, hoxe abandonada. E veu a derradeira subida, por un Camiño Real que,
entre breixos e carballos e coa impresionante vista de todo o frondoso Val do
Silencio, nos levou ata Montes de Valdueza, onde deixaramos os coches.
As
friaxes da noite e a cea pasámolas no hostal El Palacio, en Molinaseca, despois
dunha rápida visita e un ledo viño no bar Pepe.
En
mañá de domingo fría e solleira: paseo polas rúas da vila, almorzo colectivo, achega
e estirada de pernas polos arredores do impresionante castelo Templario de Ponferrada
e estrada das Médulas, onde nos agardaban para unha visita guiada á magna
explotación aurífera dos romanos. A ruta da Senda das Valiñas (co suplicio das
explicacións na xélida sombra) tivo de todo, pero de certo que saímos de alí con
máis coñecementos dos que levabamos. Seguramente por iso, xa no miradoiro de
Orellán, entendemos que aquela postal de monte raro que divisamos representa algo
máis que un simple antollo da natureza.
Apurados
e pola estrada vella, entre montes queimados neste mesmo verán, regresamos a
Galiza. Cun competente xantar no restaurante “El Buen Vivir” (por aquí somos
así) do Barco de Valdeorras rematamos unha xeira diferente que argallou Bea e
da que nos queda un bo sabor de boca. Cumprirá recuncar de cando en vez. Ou que?
Peñalba de Santiago (vistas panorámicas) Mosteiro San Pedro de Montes (vistas panorámicas)